Waar houdt het op? Dat was mijn eerste reactie op het bericht dat Talpa samen met Jeugdzorg Nederland een tv-show wilde maken waarin pleegkinderen hun toekomstige pleegouders uitkiezen. Na de vele talentenjachten op het gebied van zang, dans en dating is er blijkbaar een nieuw paardenmiddel nodig om tot hoge kijkcijfers te komen. In de eeuwige race om de aandacht van de kijker is de aandacht verlegd naar pleegkinderen en pleegouders. Talpa zorgt hiermee voor een corrumperende werking van de normen en waarden die verbonden zijn aan het pleegouderschap.
Misselijk
Bij het lezen van het nieuwsbericht over de plannen van de nieuwe tv-show bekroop mij instinctief een misselijk gevoel. Een slecht idee herkennen is niet moeilijk, maar definieren waarom het zo is kan dat wel zijn.
Bij een eerste bestudering lijkt het tv-format vooral een goede oplossing voor een nijpend probleem. Door meer aandacht voor het pleegkind kan er wat gedaan worden aan het tekort van pleegouders. En de belofte van Talpa om het geheel integer in beeld te brengen moet het belangrijkste bezwaar van tafel vegen dat de integriteit in het gedrang is. Wie kan daar nu tegen zijn?
En toch blijft er een knagend gevoel over.
Marktsamenleving
Sinds enige tijd begeef ik mij met veel plezier in het gedachtegoed van Michael Sandel. Sandel, professor politieke filosofie aan Harvard, ageert tegen het oprukkende marktmechanisme dat steeds meer grip op ons leven krijgt. Van een markteconomie gaan we naar een marktsamenleving. Een samenleving waarin waarden en normen worden bepaald door de eisen die de markteconomie stelt en niet door het publieke debat.
Sandel biedt een ideaal kader voor het beantwoorden van het knagende gevoel. Wanneer we de markt (Talpa) steeds meer zijn gang laten gaan leveren we de discussie over het tekort aan pleegouders over aan diezelfde markt. En de markt houdt geen rekening met de waarden en normen die wij als samenleving hoog achten. In dit geval vervalt een delicaat onderwerp tot goedkoop entertainment met John de Mol als financiële winnaar.
Herbezinning
Wat nodig is, is een herbezinning op moreel gevoelige dossiers zoals de jeugdzorg. De oplossing van Jeugdzorg Nederland vertoont echter een grote morele leegte en ze draagt de discussie over aan de hoogste bieder. Dat kan niet de bedoeling zijn. Jeugdzorg hoort in het publieke domein thuis. Laten we het daar dan ook houden.
