Mist u het ook zo verschrikkelijk? Nu alweer ruim een week van de buis: Het Ramadanjournaal… Dankzij het internet zijn er gelukkig nog afleveringen terug te kijken, net als van bijvoorbeeld Mijn moskee is Top, Het leven van Mohammed en De Halve Maan. En komend seizoen staat een serie documentaires over vrouwen en de islam op de rol, gemaakt door Hassnae Bouazza in samenwerking met Femke Halsema. Allemaal televisieprogramma’s gemaakt vóór moslims door de Moslimomroep of de Islamitische Omroep. Dat zou je verwachten. Net zoals er immers een Boeddhistische, een Hindoe, een Joodse en een Humanistische omroep is.
Maar dat is niet zo. Genoemde programma’s worden, inclusief bijbehorende websites met enthousiaste verhalen over de islam, gemaakt door de NTR, een door de overheid beheerde en met belastinggeld gefinancierde omroep. Ondanks de scheiding van staat en kerk. Verontrustend is dat de programma’s zonder uitzondering van een hoog politiek-correct gehalte zijn en kritiek op de islam uit de weg gaan. Hoe is dit –in godsnaam- mogelijk?
Scheiding van kerk en staat
Enerzijds is er een brede consensus in politiek Nederland dat de staat niets te zeggen heeft over religie. En andersom: de kerk mag zich niet bemoeien met staatszaken. Alleen de SGP, met haar theocratische opvattingen waarin de overheid een door God gegeven taakstelling heeft, wijkt van deze consensus af.
Anderzijds is het grondbeginsel van scheiding van kerk en staat nergens formeel vastgelegd, ook niet in de grondwet. We hebben te maken met een ongeschreven rechtsbeginsel dat nauw verbonden is met een kluwen van andere, deels in de Grondwet vastgelegde principes.
Belastingvoordelen
Kort gezegd: er is vrijheid van godsdienst en levensovertuiging, de overheid laat zich niet in met religie, is neutraal ten aanzien van godsdienstige groeperingen en behandelt elke godsdienst gelijk. De Grondwet bepaalt dat de overheid alleen grenzen kan stellen aan de vrije godsdienstbeoefening als de volksgezondheid, de verkeersveiligheid of de openbare orde in het geding zijn.
Het opmerkelijke is dat het Verlichtingsideaal van de scheiding tussen kerk en staat in ons land vooral een theoretisch verhaal is. Sinds jaar en dag bekostigt de overheid immers het bijzonder onderwijs. Christelijke, Joodse, Islamitische en andere levensbeschouwelijke scholen krijgen van de nationale en gemeentelijke overheid dezelfde financiële ondersteuning als openbare scholen. Ook zijn er overheidssubsidies voor allerlei maatschappelijke activiteiten van religieuze organisaties. Bovendien genieten kerkgenootschappen bepaalde belastingvoordelen.
NTR met zendtijd voor moslims
In 2010 is er nog een bijzonder fenomeen bijgekomen. Na jarenlang gesteggel over de inhoudelijke koers van zowel de Moslimomroep als de Islamitische Omroep en na financiële malversaties bestond er geen omroepvereniging voor de islamitische gemeenschap meer. Men had er bestuurlijk een potje van gemaakt. CDA-staatssecretaris Bijsterveldt schoot te hulp en bedacht een creatieve oplossing: de NTR nam de zendtijd voor moslims over.
Je kunt je afvragen waarom het nodig was dat een overheidsomroep als de NTR deze taak voor zijn rekening neemt. Had dat te maken met druk van multiculturele belangenorganisaties, zoals bijvoorbeeld FORUM? Was het zonde om het vrijgevallen budget niet te besteden? Of kwam het voort uit het idee dat er in een multiculturele samenleving toch programma’s voor moslims op televisie horen te zijn, ook al krijgen ze dat zelf niet volgens de bestaande en voor iedereen geldende spelregels georganiseerd?
Uitzondering voor moslims?
Volgens de Mediawet is het maken van programma’s in het publieke omroepbestel namelijk voorbehouden aan omroepverenigingen die functioneren op levensbeschouwelijke of religieuze grondslag, dan wel zich richten op speciale doelgroepen. Omroepverenigingen met een democratische structuur, die voortkomen uit initiatieven van burgers of maatschappelijke organisaties. De overheid zorgt voor het wettelijk kader en oefent via het Commissariaat voor de Media toezicht uit. Voor moslims is een uitzondering op de Mediawet gemaakt. Waarom eigenlijk?
De bottomline is dat de NTR, en daarmee onze neutrale, seculiere overheid, onder de kop van ‘diversiteit’ een religieuze doelgroep voor haar rekening heeft genomen. Tot in ieder geval 1 januari 2013 – maar waarschijnlijk langer – is zij belast met het verzorgen van radio- en tv-programma’s voor moslims. “Dichtbij Nederland is een programma van de NTR gedeeltelijk gemaakt in moslimzendtijd” staat er veelzeggend vermeld op de site die bij dit radioprogramma hoort…
Staatsrechtelijk glad ijs
Ervan uitgaande dat de overheid boven alle partijen moet staan en religieuze opvattingen als een privé-aangelegenheid hoort te beschouwen, kan en mag de overheid geen radio en tv maken voor moslims. De overheid heeft zich voor minstens twee jaar op staatsrechtelijk en politiek spiegelglad ijs begeven. Een ingrijpende stap die verbazingwekkend genoeg geen enkele politieke of maatschappelijke ophef tot gevolg heeft gehad.
Als er door geruzie in de moslimgemeenschap geen werkbare Islamitische omroepvereniging tot stand komt, is dat jammer. Maar het is niet de taak van een overheidsomroep om het dan maar over te nemen. De gemeente Amsterdam gaat toch ook niet een Islamitische school voor voortgezet onderwijs runnen, omdat het moslims zèlf niet is gelukt om dat voor elkaar te krijgen?
Kritiekloze islam-goednieuwsshows
Bovendien: wie in de Nederlandse samenleving schiet er iets op met kritiekloze goednieuwsshows over de islam? Wat heeft Mijn moskee is Top of Het Ramadanjournaal met diversiteit te maken? Gezien de zeer lage kijkcijfers van deze programma’s heb je de indruk dat maar weinig moslims de weg naar de NTR weten te vinden. Is de moslimzendtijd van de NTR soms vooral bedoeld voor die hard multi-culturalisten?
Laten we hopen dat Hassnae Bouazza en Femke Halsema met hun documentaires over vrouwen en de islam de verstikkende politieke correctheid van de NTR achter zich laten. Wij rekenen op een kritische reeks programma’s. Maar vergif zullen we er maar niet op innemen…
