Weten & Tech

Diederik Stapel manipuleerde Sinterklaasonderzoek

29-11-2012 10:37

‘Sinterklaas leert kinderen eerlijk delen’ kopten de vaderlandse media in november 2006. Een soortgelijke publicatie volgde in 2009 in de European Journal of Social Psychology. Het klinkt als satire maar dat is het niet: de gevallen hoogleraar Diederik Stapel manipuleerde zelfs onderzoek naar de goedheiligman.

Voor het onderzoek gaven Stapel en een collega (die tweede valt niets te verwijten volgens het rapport van de commissie Levelt) twee groepen kinderen tien snoepjes en een verschillende kleurplaat. De afbeelding van sinterklaasattributen op de ene plaat bleek de wil om te delen met andere kinderen te beïnvloeden.

‘Sinterklaas bevordert eerlijk delen’
De helft van de kleuters kreeg een kleurplaat met daarop een staf, een mijter en het dikke boek; de andere helft van de kinderen kreeg een kleurplaat met daarop een kabouter. De kleuters werd vervolgens gevraagd of ze hun snoepjes wilden delen met kinderen die anders helemaal niets zouden krijgen. De kleuters die eerder een sinterklaaskleurplaat hadden gekregen, gaven aanzienlijk meer snoep weg dan hun leeftijdsgenootjes met de kaboutervariant, aldus de onderzoekers.

Stapels conclusie: jonge kinderen denken dat Sinterklaas het belangrijk vindt dat ze eerlijk delen. Dit is volgens hen het gevolg van bekende sinterklaasliedjes als ‘Wie zoet is krijgt lekkers’ en ‘Eerlijk zullen we alles delen, suikergoed en marsepein.’

Twee subsidies voor Sinterklaasonderzoek
Het onderzoek bleek gemanipuleerd en deels zelf verzonnen. Stapel heeft dit inmiddels toegegeven, de European Journal of Social Psychology staat in haar hemd. Maar waarom zou Stapel zelfs dit Sinterklaasonderzoek hebben verzonnen? Wellicht dat het met geld heeft te maken. Het How attributes of Saint Nicholas induce normative behavior-onderzoek werd gesteund door twéé subsidies. Een PIONIER-subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek én een ‘Breedtestrategie II’-subsidie van de Rijksuniversiteit Groningen.